वासिङ्टन/कायरो । इजरायल र हमास बुधबार अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पको गाजाका लागि बनाइएको योजनाको पहिलो चरणमा – युद्धविराम र बन्धक सम्झौतामा – सहमत भएका छन्।
यो सम्झौताले दुई वर्षदेखि चलिरहेको र मध्यपूर्वलाई हल्लाइदिएको रक्तपातपूर्ण युद्धको अन्त्यतर्फको बाटो खोल्न सक्ने अपेक्षा गरिएको छ ।
हमासका लडाकूहरूले सीमापार आक्रमण गरेको दोस्रो वार्षिकोत्सवको भोलिपल्टै, इजिप्टमा भएका अप्रत्यक्ष वार्ताले ट्रम्पको २० बुँदे शान्ति फ्रेमवर्कको प्रारम्भिक चरणबारे सहमति दिलाएको हो । यसबाट प्यालेस्टिनी क्षेत्र गाजामा शान्ति ल्याउने लक्ष्य राखेको छ।
यो सम्झौतासँगै नेपालका विपिन जोशीको अवस्था पनि सार्वजनिक हुने अपेक्षा गरिएको छ । हिजो मात्रै सन् २०२३ नोभेम्बरतिरको विपिनको भिडियो इजरायली संचारमाध्यमले सार्वजनिक गरेका थिए ।
यदि यो सम्झौता पूर्ण रूपमा कार्यान्वयन भयो भने, यसले युद्ध रोक्ने प्रयासमा भएका अघिल्ला प्रयासभन्दा इजरायल र हमासलाई अझ नजिक ल्याउनेछ। यो युद्ध क्षेत्रीय संघर्षमा रूपान्तरण भइसकेको थियो, जसमा इरान, यमन र लेबननजस्ता देशहरू समेत तानिएका थिए, इजरायलको अन्तर्राष्ट्रिय एक्लोपन अझ गहिरिएको थियो भने पश्चिम एशियाको स्वरूप नै बदलिएको थियो।
तर बुधबार साँझ ट्रम्पले घोषणा गरेको सम्झौता विवरणमा अस्पष्ट रहेको र धेरै नसुल्झेका प्रश्नहरू भने बाँकी नै रहेका छन् । जसका कारण यो पनि अघिल्ला शान्ति प्रयासहरूझैं ढल्न सक्ने खतरा छ।
यदि यो सम्झौता सफलतापूर्वक पूरा भयो भने, यो रिपब्लिकन राष्ट्रपति ट्रम्पका लागि महत्वपूर्ण कूटनीतिक उपलब्धि हुनेछ। उनले विश्वका ठूला संघर्षहरूमा शान्ति ल्याउने वाचा गरेका थिए, तर गाजा र युक्रेनमा अपेक्षित प्रगति गर्न नसकेका थिए।
“म गर्वका साथ घोषणा गर्न चाहन्छु कि इजरायल र हमास दुवैले हाम्रो शान्ति योजनाको पहिलो चरणमा हस्ताक्षर गरेका छन्,” ट्रम्पले ट्रुथ सोसियलमा लेखेका छन् ।
“यसको मतलब सबै बन्धकहरू चाँडै मुक्त गरिनेछन्, र इजरायलले सहमत रेखासम्म आफ्ना सेना फिर्ता गर्नेछ, जसले बलियो, दीगो र स्थायी शान्तितर्फको पहिलो कदम हुनेछ,” उनले थपेका छन् ।
इजरायली प्रधानमन्त्री बेन्जामिन नेतन्याहुले लिखित विज्ञप्तिमा भनेका छन्, “ईश्वरको सहयोगले हामी सबै बन्धकहरूलाई घर ल्याउनेछौं।” उनले यो सम्झौतामा सरकारको अनुमोदनका लागि बिहीबार बैठक बोलाउने बताए।
हमासले पनि युद्ध अन्त्य गर्ने सम्झौतामा पुगिएको पुष्टि गरेको छ । उसले भनेको छ कि यस सम्झौमा इजरायली फौजको गाजाबाट फिर्ती र बन्धक–कैदी साटासाट समावेश छ। तर समूहले ट्रम्प र ग्यारेन्टर देशहरूलाई इजरायलले पूर्ण रूपमा युद्धविराम कार्यान्वयन गर्ने सुनिश्चितता गर्न आग्रह गरेको छ।
ट्रम्पले यसअघि भनेका थिए कि सम्झौता लगभग पूरा भइसकेको छ र उनले यो साता अन्त्यतिर इजिप्ट भ्रमण गर्न सक्ने छन्।
“सबै पक्षहरूलाई निष्पक्ष रूपमा व्यवहार गरिनेछ” उनले ट्रुथ सोसियलमा लेखे। “यो अरब र मुस्लिम विश्वका लागि, इजरायल, वरपरका सबै राष्ट्रहरू, र संयुक्त राज्य अमेरिकाका लागि एक महान दिन हो। हामी कतर, इजिप्ट र टर्कीका मध्यस्थहरूलाई धन्यवाद दिन्छौं, जसले हामीसँग मिलेर यो ऐतिहासिक र अभूतपूर्व घटना सम्भव बनाए।”
संयुक्त राज्य अमेरिका, कतर र टर्कीका वरिष्ठ दूतहरूले वार्तामा सहभागी भएर सोमबारदेखि इजिप्टको रिसोर्ट सहर शर्म एल–शेखमा सुरु भएका छलफललाई नयाँ गति दिएका थिए।
ट्रम्पले आफ्ना ज्वाइँ जारेड कुश्नर र विशेष दूत स्टीभ विटकफलाई पठाएका थिए । इजरायलको तर्फबाट प्रधानमन्त्री नेतन्याहूका निकट सहयोगी र रणनीतिक मामिलाका मन्त्री रोन डेर्मर सहभागी भएका थिए।
प्रतिक्रिया