छिमेकी देशहरूसँग साझा भविष्यको समुदाय निर्माण गर्न सी जिनपिङको आह्वान

चिनियाँ राष्ट्रपति सी जिनपिङले छिमेकी देशहरूसँग साझा भविष्यको समुदाय निर्माण गर्न र चीनको छिमेकी कार्यका लागि नयाँ आधार तयार गर्न आह्वान गरेका छन् । सीपीसी केन्द्रीय समितिका महासचिव र केन्द्रीय सैन्य आयोगका अध्यक्ष समेत रहेका सीले आसियान राष्ट्रहरुको भ्रमणमा निस्कनुअघि बेइजिङमा आयोजित छिमेकी देशहरूसँग सम्बन्धित कार्यसम्बन्धी केन्द्रीय सम्मेलनमा यी कुराहरू व्यक्त गरेका थिए ।

मन्तव्यमा उनले नयाँ युगमा चीनको छिमेकी कार्यका उपलब्धिहरू र अनुभवहरूलाई व्यवस्थित रूपमा व्यक्त गरेका थिए । त्यसक्रममा उनले वर्तमान अवस्थाको वैज्ञानिक विश्लेषण गरे र आगामी चरणको छिमेकी कार्यका लागि लक्ष्य, कार्य, विचार र उपायहरूबारे बताएको सिन्ह्वाले जनाएको छ ।

प्रधानमन्त्री ली छ्याङले बैठकको अध्यक्षता गर्दै सीको महत्वपूर्ण मन्तव्यको भावनालाई पूर्ण रूपमा कार्यान्वयन गर्न र छिमेकी देशहरूसँग सम्बन्धित विभिन्न कार्यहरू इमानदारीपूर्वक सम्पादन गर्न जोड दिएका थिए ।

सम्मेलनले चीनको विशाल भूभाग र लामो सीमाना भएको कारण छिमेकी क्षेत्रलाई राष्ट्रिय विकास र समृद्धिको महत्वपूर्ण आधार, राष्ट्रिय सुरक्षाको रक्षा गर्न महत्वपूर्ण मोर्चा, देशको समग्र कूटनीतिमा प्राथमिकता क्षेत्र र मानवजातिको साझा भविष्यको समुदाय निर्माणमा महत्वपूर्ण कडीको रूपमा हेरिएको उल्लेख गरेको छ ।

सम्मेलनले छिमेकी क्षेत्रहरूलाई विश्वव्यापी दृष्टिकोणबाट हेर्न र चीनको छिमेकी कार्यलाई अगाडि बढाउन जिम्मेवारी र मिशनको भावना बलियो बनाउन आह्वान गरेको छ ।

उन्नत भूमिका

सोमबार पीपुल्स डेलीमा प्रकाशित एक लेखमा, थाइल्याण्डका लागि चिनियाँ राजदूत हान झिछ्याङले लेखेका छन् कि चीन र थाइल्याण्डबीचको सम्बन्ध चीनको छिमेकी कूटनीतिको एक लघु रूप हो र थाइल्याण्डप्रतिको कूटनीति राष्ट्रपति शीले प्रस्ताव गरेको चीनको छिमेकी कूटनीतिको मित्रता, इमानदारी, पारस्परिक लाभ र समावेशीताको सिद्धान्तको ठोस अभ्यास हो।

‘आजको विश्वमा, अवस्था जटिल र अस्थिर छ । एकपक्षीयवाद र जंगली राज प्रचलित छ । तर, चीनले आफ्ना अधिकांश छिमेकी देशहरूसँग मित्रता बढाएको र सहकार्य गहिरो बनाएको छ, साझा भविष्यको समुदाय निर्माणको नयाँ युगको सूत्रपात गरेको छ, जसले राष्ट्रपति सीको दिएको छिमेकी देशहरूप्रतिको महत्वपूर्ण वक्तव्य र अभ्यासहरू वर्तमान युगमा अत्यन्त मूल्यवान छन् र विश्वका लागि झनै महत्वपूर्ण छन् भन्ने कुरा पूर्ण रूपमा प्रदर्शन गरेको छ’, हानले लेखेका छन्।

‘नयाँ युगको शुरुवातदेखि, राष्ट्रपति सीले अन्तर्राष्ट्रिय प्रवृत्ति र क्षेत्रीय विकासको नियमलाई बुझेर, छिमेकी कूटनीतिमा मित्रता, इमानदारी, पारस्परिक लाभ र समावेशीताको सिद्धान्त रचनात्मक रूपमा प्रस्ताव गरेका छन् । यसले चीन र यसका छिमेकी देशहरूबीच मित्रवत् सम्बन्ध, जित–जितको सहकार्य र एकीकृत सह–अस्तित्वको विकासलाई बढावा दिएको छ, चीनको छिमेकी कूटनीतिमा नयाँ अवस्था खोलेको छ र चीन र यसको उत्तरपश्चिमी छिमेकी मध्य एसियाली देशहरूबीचको सम्बन्धमा नयाँ युगको शुरुवात गरेको छ’, कजाकिस्तानका लागि चिनियाँ राजदूत हान चुनलिनले मंगलबार पीपुल्स डेलीमा प्रकाशित एक लेखमा भनेका छन् ।

मार्च ७ मा दुई सत्रहरूको साइडलाइनमा आयोजित पत्रकार सम्मेलनमा सीपीसी केन्द्रीय समितिको राजनीतिक ब्यूरोका सदस्य र विदेश मन्त्री वाङ यीले छिमेकी कूटनीतिबारे कुरा गरेका थिए ।

वाङले भनेका थिए, ‘यो शताब्दीको शुरुवातदेखि एसियाले तीव्र वृद्धि कायम राखेको छ र यो विश्व विकासको लागि अग्रणी शक्ति र शान्ति र स्थिरताको चम्किलो उदाहरण बनेको छ । यो सजिलै प्राप्त भएको छैन, र यसलाई ठूलो सावधानीपूर्वक संरक्षण गर्नुपर्छ । एसिया चीनको घर हो र यसको भविष्य निर्माण गर्ने ठाउँ हो ।’

‘हालसम्म, चीनले इन्डोचाइना प्रायद्वीप र मध्य एसियामा दुई समूहमा १७ छिमेकी देशहरूसँग साझा भविष्यको समुदाय निर्माणमा साझा समझदारी प्राप्त गरेको छ । हाम्रो छिमेकमा, हामीले २५ देशहरूसँग बेल्ट एन्ड रोड सहकार्य सम्झौताहरूमा हस्ताक्षर गरेका छौं र हामी १८ देशहरूको सबैभन्दा ठूलो व्यापारिक साझेदार बनेका छौं । आजको चीन एसियामा स्थिरताको एक लंगर, आर्थिक विकासको इन्जिन र क्षेत्रीय सुरक्षाको एक आधारस्तम्भ हो’, वाङले भनेका थिए ।

छिमेकी देशहरूसँग सम्बन्धित केन्द्रीय सम्मेलन त्यसबेला आयोजित भएको थियो जब चीन र छिमेकी देशहरूबीचको सम्बन्ध झनै नजिक हुँदै गएको छ, आर्थिक, सामाजिक र सांस्कृतिक पक्षहरूमा बहु–आयामी अन्तरक्रिया तीव्र भएको छ, सिङ्हुआ विश्वविद्यालयको राजनीति विज्ञान विभागका निर्देशक याङ श्वेदोङले ग्लोबल टाइम्सलाई बताए ।

याङ श्वेदोङले विशेष गरी बेल्ट एन्ड रोड पहल जस्ता मञ्चहरू मार्फत, छिमेकी देशहरूसँग थप ठोस सम्बन्धहरू स्थापित भएका छन्, जसले चीन र छिमेकी देशहरूबीच नजिकको सम्बन्धको लागि यथार्थ आधार प्रदान गरेको छ ।

“साझा भविष्यको समुदाय निर्माण“ को लागि छिमेकी देशहरूसँगको सम्बन्धले पनि महत्वपूर्ण भूमिका खेल्छन भन्ने कुरालाई जोड दिँदै, याङले विश्वव्यापी स्तरमा सकारात्मक प्रभाव पार्न, पहिले छिमेकी देशहरूबीच रणनीतिक पारस्परिक विश्वास निर्माण गर्न आवश्यक रहेको जनाएका छन् ।

अनिश्चितताको संयुक्त रूपमा सामना

हाल विश्वले एक शताब्दीमा नदेखिएको आधारभूत परिवर्तनहरू अनुभव गरिरहेको छ र विभिन्न अनिश्चितताहरू बढ्दै गएका छन्, याङ श्वेदोङले भनेका छन् ।

उनले नोट गरेका छन् कि यो पृष्ठभूमिमा, छिमेकीहरू र मित्रहरूसँग सम्बन्ध बलियो बनाउनाले चीनको समग्र विदेशी रणनीतिको स्थिरता र लचिलोपनलाई बढाउन मद्दत गर्न सक्छ । छिमेकी देशहरूको शान्ति र स्थिरता चीनको विश्वव्यापी कूटनीतिका लागि आधारको रूपमा काम गर्छ र स्थिर छिमेकले चीनलाई बाह्य चुनौतीहरूको राम्रोसँग सामना गर्न मद्दत गर्छ ।

‘एकातिर, बाह्य र आन्तरिक वातावरणले चीनलाई आफ्नो छिमेकी कूटनीति बलियो बनाउन प्रेरित गरेको छ, अर्कोतिर, अस्थिर अन्तर्राष्ट्रिय वातावरणमा, छिमेकी देशहरूले चीनसँग सहकार्य गहिरो बनाउन र यस्तो सहकार्यलाई प्रयोग गरेर आफ्नो जोखिम सामना गर्ने क्षमता बढाउन खोजिरहेका छन्’, चाइना इन्स्टिच्युट अफ इन्टरनेशनल स्टडीजका वरिष्ठ अनुसन्धान फेलो याङ सियुले ग्लोबल टाइम्सलाई बताएका छन्, दुई पक्षहरू “हातमा हात राखेर अगाडि बढ्ने“ प्रवृत्ति झनै स्पष्ट हुँदै गएको छ ।

उदाहरणका लागि, बुधबार अमेरिकी सरकारको व्यापक “पारस्परिक“ करहरू लागू भएपछि एसियाका धेरैजसो अर्थतन्त्रहरू प्रभावित भएका छन्।

सिंगापुरका विदेश मन्त्री विवियन बालाकृष्णनले फाइनान्सियल टाइम्सलाई भनेका छन कि ‘हाम्रो सबैभन्दा ठूलो डर यो हो कि यो घोषणाको सेटले विश्व व्यापार प्रणालीको आधारभूत खम्बाहरूलाई मूलभूत रूपमा हल्लाएको छ।’

बालाकृष्णनको टिप्पणी सिंगापुरका प्रधानमन्त्री लरेन्स वोङले गत हप्ता सिंगापुरवासीहरूलाई भिडियो सम्बोधनमा भनेपछि आएको हो । उनका अनुसार अमेरिकी करहरूले विश्वव्यापीकरण र स्वतन्त्र व्यापारको युगको अन्त्य र ‘अधिक मनमानी, संरक्षणवादी र खतरनाक’ अवधिको शुरुवातलाई चिन्हित गरेको छ ।

चीनलाई अझै पनि आसियान सदस्य राष्ट्रहरूको सबैभन्दा लाभदायक आर्थिक साझेदारको रूपमा मान्यता प्राप्त र मूल्यवान मानिन्छ, जकार्ता-आधारित थिंक ट्यांकहरूले जनवरीमा गरेको सर्वेक्षण अनुसार, मिडियाले जनाएको छ ।

फरेन पोलिसी कम्युनिटी अफ इन्डोनेसिया र इकोनोमिक रिसर्च इन्स्टिच्युट फर आसियान एन्ड इस्ट एसियाले गरेको सर्वेक्षण अनुसार विश्वको दोस्रो ठूलो अर्थतन्त्रले यस क्षेत्रमा आफ्नो आर्थिक र विकास पहलहरू, विशेष गरी यसको बेल्ट एन्ड रोड पहल मार्फत उच्च मान्यता प्राप्त गरेको छ ।

हाल चीनको छिमेकी कूटनीति देशको समग्र कूटनीतिक रणनीतिमा महत्व बढ्दै गएको छ, किनकि एसिया–प्रशान्त क्षेत्रको भू-राजनीतिक स्थिति र विश्वव्यापी प्रभाव निरन्तर उन्नत हुँदै गएको छ, याङ सियुले भनेका छन् ।

‘यसबाहेक, चीन र यसका छिमेकी देशहरूले आर्थिक विकासलाई आफ्नो मुख्य कार्यको रूपमा संयुक्त नीति उद्देश्य साझा गर्छन्’, याङ सियुले नोट गरेका छन्, ‘आर्थिक एकीकरणको प्रवृत्तिद्वारा संचालित, क्षेत्र भित्रका देशहरूले साझा हितहरूमा आधारित नजिकको सहकार्यको लागि ठूलो माग गठन गरेका छन् ।’ – ग्लोबल टाइम्सबाट